Introdución
e concepto de Documentación Informativa
Podemos definir o concepto de
documentación informativa ou documentación xornalística coma “o modo
informativo que ten por obxecto a valoración, selección, clasificación e
archivo para o seu posterior uso de textos e referencias sobre ideas, feitos,
xuízos e opinións, ca fin de elabrorar a información xornalística e/ou difundir
información documental de base xornalística” (Galdón López, 1989). O obxecto de
traballo e estudo da documentación informativa son aqueles textos e referencias
escritos en calquera soporte ou formatos, e non sólo documentos publicados na
prensa, senón todos aqueles textos que axudan ó xornalista no seu traballo e
que lle permiten redactar informacións exactas, veraces e ben escritas.
Palabras
clave
Documentación, comunicación, información,
fontes, xornalismo, medios
Principios
e funcións
Galdón fai unha distinción dos
principios da documentación:
- Principios teleolóxicos: están definidos polos obxectivos finales que se pretenden alcanzar. Poden ser:
o
Verificativo:
conprobación da veracidade dos textos, e posterior purificación e complemento
o
Explicativo: potenciar
a comunicabilidade e o carácter aleatorio dos textos
o
Editorial:
fundamentación das opinión e ideas desde unha perspectiva particular marcada
polos principios editoriais da propia publicación
- Principios formais e circunstanciais
o
Perdurabilidade: Garantir a
utilidade futura e a permanencia dos textor e referencias
o
Adecuación
funcional: tratamento específico de cada doumento segundo a súa natureza e
función
o
Limitativo: cirunstancias
da actividade documental xornalística que limitan o seu exercicio e a
utilización de medios
Podemos diferenciar 4 fins ou
funcións principais da documentación según Galdón:
- Fin comprobatorio – verificativo: permítelle ó xornalista cerciorarse de non cometer erros redacionais, sintácticos ou ortográficos, ou tamén referidos a datas, nomes, lugares, feitos, cantidades, etc.
- Fin preparatorio: necesidade do xornalista de coñecer en maior profundidade o tema sobre o que vai informar
- Fin completivo: proporciona ó xornalista aqueles datos que lle permiten facer comprensibles ó lector os antecedentes do feito informativo
- Fin orientador ou ideolóxico: aqueles feitos, datos ou opinión que emprega o xornalista para refrendar as ideas ou posicións que pretenden reflexar os editoriais ou artículos
Este é o
cadro resumo das funcións da documentación:
|
Función
|
Ámbito
|
Fontes
|
|
Comprobatoria
Verificadora
|
|
|
|
Preparatoria
|
|
|
|
Completiva
|
|
|
|
Orientadora
|
|
|
Fonte: Moreiro, José Antonio (coord.): Manual de documentación informativa, Madrid, Cátedra, 2000.
Os centros
de documentación
Os centros de documentación mostran un dos mellores exemplos da
retroalimentación da información:
·
Ó centro de doumentación chegan información,
documentos e noticias, que sofren un proceso de tratamento da información para
posteriormente almacenarse nunha base de datos
· Esas mesmas informacións que recolleu o centro de
documentación poderanlle servir a outro xornalista para recuperar información
ou recurrir a ela para completar unha noticia
As variables que axudan a medir a percepción positiva do centro
de documentación por parte dos xornalistas do medio son:
- O tempo de resposta en resolver unha petición
- A cantidade de fontes de información accesibles
- A credibilidade e fiabilidade da fonte
- A calidade da resposta do entro de documentación
- A capacidade de previsión do centro de documentación
Non se pode entender o traballo do centro de documentaión sen as
fotes de información. Galdón establece dous tipos de fontes:
- Fontes internas: as que xera o propio medio de comunicación
- Fontes externas: xeradas por outros medios, editoriais e organismos públicos e privados. Divídense á súa vez en:
o
Libros de referencia
o
Índices de diarios a revistas de información xeral
o
Selección de publicacións xornalísticas
o
Outros materiais (libros de gravados, fotografías,
etc.)
o
Bases de datos
A
finalidade da Documentación na actualidade
Un dos rasgos da actual sociedade
da información é a interdisciplinaridade. Profundizouse cada vez máis no
carácter de investigador do xornalista, ante as demandas duns cidadáns que
piden algo máis ca unha reseña do acontecemento. As labores de documentación
deixaron de ser unha tarefa exclusiva dos expertos, e convertéronse nunha
ferramente esencial para exercer o xornalismo na actualidade. A aparición do
ciberxornalismo e das edicións dixitais converteu ós xornalistas en buscadores
de información á vez que os documentalistas, que viron parte do seu traballo
moito máis axilizado.
Bibliografía
Moreiro, José
Antonio (coord.): Manual de documentación
informativa, Madrid, Cátedra, 2000.
Fuentes i Pujol, Mª Eulàlia: Manual de documentación periodística, Madrid, Síntesis, 1995
Calderín,
Mabel y Rojano, Miladys: “La documentación digital y el Ciberperiodismo”
(Consulta web)
No hay comentarios:
Publicar un comentario